De libellen komen weer boven water

10 mei 2014, door Dick Nagelhout

De bruine winterjuffers hebben als ‘volwassene’ overwinterd. Daar zijn we zo langzamerhand wel op uitgekeken (zie het stukje van 7 april j.l.). De rest van de libellen zat nog als larve in het water maar met het stijgen van de temperatuur komen ze boven en sluipen ze uit hun larvenhuidje. Zo heet dat.

Uitsluipende viervlek (Foto: Dick Nagelhout)

Jelly, Alma, Violet en ik hebben - in wisselende samenstelling - de afgelopen maand geprobeerd om ze in beeld te krijgen. Dat gebeurde met name in het Nonnenland en op de Stulpheide. Dit zijn gebieden van Staatsbosbeheer waarin onder andere het Pluismeer, het zgn. Biezenven en het Gentianenven liggen. Het zijn plekken in Eemland waar bijzondere libellen voorkomen.hebben - hebben we niet gezien, dus of we de soort hier ook in de toekomst zien is duister.

Pluismeer (Foto: Dick Nagelhout)

Als eerste libel kwamen we de vuurjuffer tegen. Door het prachtige rood is deze gemakkelijk herkenbaar. Pas later in het jaar moeten we letten op de - een beetje er op lijkende - koraaljuffer die we hier twee jaar gelegen zagen.

Vuurjuffer (Foto: Dick Nagelhout)

Viervlekken kun je overal wel zien, maar dat geldt niet voor de smaragdlibel. Deze donkergroene libel vliegt met enigszins gebogen achterlijf. We zien hem al jaren boven het Pluismeer patrouilleren, maar we vonden hem (m/v) dit jaar ook in het Nonnenland. Ook zagen we de glassnijder, maar helaas hebben we deze nog niet op de foto kunnen zetten, in verband met uiteenlopende werk- en rusttijden.

Smaragdlibel (Foto: Dick Nagelhout)

Bij het Gentianenven troffen we half april weer de noordse witsnuitlibel aan. Het vrouwtje is zwart met geel gekleurd, het mannetje is zwart met rode vlekken. En allebei hebben ze dus een witte snuit.

Vrouwtje noordse witsnuitlibel (Foto: Dick Nagelhout)

Er zijn subtiele verschillen met de vrij zeldzame venwitsnuitlibel die we hier ook nog wel zullen gaan zien. Verder moeten we de komende weken goed uitkijken naar de zeldzame gevlekte witsnuitlibel die zich de laatste jaren op steeds meer plekken laat zien. In 2012 was er een invasie uit Oost-Europa. Aangezien ze twee jaar als larve leven zouden ze nu overal kunnen opduiken.

Mannetje noordse witsnuitlibel (Foto: Alma Dijkgraaf)

En dan zijn ook de blauwe juffers weer verschenen. Veel watersnuffels bijvoorbeeld. Waar komt toch die naam vandaan? Watersnuffels vliegen meestal in een rechte lijn terwijl veel andere blauwtjes meer ‘dansen’.

.

Azuurwaterjuffer (Foto: Dick Nagelhout)

Maar de m.i. mooiste juffers kwamen Jelly en ik op 6 mei tegen, de lantaarntjes. Deze zijn te herkennen aan de vrijwel geheel zwarte rug en een blauw of bruin ‘ballonnetje’ vrijwel achteraan op het achterlijf (het achtste segment).

Lantaarntje (Foto: Dick Nagelhout)

Eigenlijk waren we die dag op zoek naar de maanwaterjuffer aan de rand van het Pluismeer. Deze kwam jaren geleden hier voor na het grootschalig uitbaggeren van het Pluismeer maar is waarschijnlijk verloren gegaan. Misschien houdt ze alleen van een netjes opgeruimde plas. We gaan door met zoeken, alhoewel zowel Jelly als ik hier al diep in het veen zijn weggezakt.

Lantaarntje (Foto: Dick Nagelhout)

Natuurlijk kijken we niet alleen naar libellen. Zo zagen we op een van onze tochten de vleugel van een nachtpauwoog, vermoedelijk het slachtoffer van een ernstig misdrijf.

Restje Kleine nachtpauwoog (Foto: Dick Nagelhout)

Een heterdaadje liet zien dat ook lieveheersbeestjes niet altijd op hemelse bijstand kunnen rekenen.

Roofvlieg met lieveheersbeestje (Foto: Dick Nagelhout)

Maar er was ook weer hoop voor de toekomst.

Parende zuringspanners (Foto: Dick Nagelhout)

Terugkomend op de libellen; de soms subtiele verschillen tussen de libellen en juffers zijn in zo’n stukje moeilijk aan te geven. Je vindt ze in de boekjes, maar je kunt er ook achter komen door regelmatig mee te lopen. Dus meld je als je een keer mee wilt. We maken ons op om nog meer soorten te zien, niet alleen hier, maar ook elders in Eemland.

Links naar foto’s waarin ook verschillen zijn te zien

Foto’s Alma, 1 mei 2014

Foto's Dick, 6 mei 2014.