Vast in het veen

6 april 2018, door Violet Middelman

Jieeeehaaaaah, eindelijk is het voorjaar met normale temperaturen! Wat was het koud de laatste tijd, het wilde maar geen voorjaar worden. Dus vandaag eindelijk onze eerste keer nachtvlinders lokken met licht. In het Soesterveen, met vergunning en met enorm veel zin! Welke voorjaarssoorten zouden we gaan zien? En zou het toegangspad niet al te drassig zijn??? Hmmm, dat bleek wel een puntje…

Tja, daar sta je dan...

Het toegangspad is vrij smal, maar aan het eind heb je een weiland waar je kan keren. Het keren lukte, maar toen kwam de auto vast te zitten… En kwam niet meer los…

Oeps, wat nu? De buren om hulp vragen was de beste optie. De eerste buurman kwam met zijn busje, maar reed zichzelf op het toegangspad ook vast. Dubbel oeps… OK, eerst onze auto los proberen te duwen, dan het busje. Allebei gelukt!

De 'schade'

Door de omstandigheden gingen we pas ruim na zonsondergang van start, maar dat mocht de pret niet drukken. Bijkomend voordeel was dat we niet zo lang hoefden te wachten voor de eerste vlinders kwamen. Op licht kwamen als eerste de Variabele voorjaarsuil - Orthosia incerta, de Tweestreepvoorjaarsuil - Orthosia cerasi, en de Kleine voorjaarsuil - Orthosia cruda. Dat klinkt als voorjaar!

Variabele voorjaarsuil – Orthosia incerta (foto Remco Vos)

Op smeer kwam ook het één en ander af; Dubbelstipvoorjaarsuil - Anorthoa munda, Tweestreepvoorjaarsuil - Orthosia cerasi, Kleine voorjaarsuil - Orthosia cruda, Bosbesuil – Conistra vaccinii en nog wat andere beestjes zoals kevers en spinnen.

De Dubbelstipvoorjaarsuil was net uit de pop gekomen en moest de vleugels nog even goed oppompen.

Dubbelstipvoorjaarsuil - Anorthoa munda (foto Remco Vos)

Wat die nachtvlinders ook doen als het donker wordt, behalve een beetje rond vliegen op zoek naar voedsel, is een beetje rondvliegen op zoek naar een partner om mee te paren. In sommige gevallen gaan de vrouwtjes gewoon ergens zitten of hangen, stoten wat feromonen (geurlokstoffen) de lucht in en wachten geduldig tot de mannen zich komen melden. De dames van de Voorjaarskortvleugelmot – Diurnea fagella behoren tot de gewillige maar afwachtende dames. Door hun korte vleugeltjes kunnen ze niet zo goed vliegen, dus gaan ze liever ergens zitten. Het is maar goed dat de mannetjes wel vleugeltjes hebben die geschikt zijn om te vliegen!

En wij, als nachtelijke pottenkijkers, vangen soms een glimpje op van het liefdesspel van de nachtvlinders.

Voorjaarskortvleugelmot - Diurnea fagella (boven vrouwtje, onder mannetje – emancipatie) (foto Remco Vos)

Terug naar het licht: er vloog genoeg, maar ze hadden niet echt zin om op het laken te gaan zitten. Ze vlogen langs en doken dan de begroeiing weer in. Heel vervelend… Maar ja, wij waren misschien ook niet zo geduldig om af te wachten, want het was al weer zo lang geleden dat we hadden kunnen lokken met licht. We waren blij met elke vlinder die kwam, genieten! Opeens vlogen er een heleboel vlinders rond, heel onrustig. De exemplaren die we konden vangen waren voornamelijk Vroege spanners - Biston strataria, prachtige nachtvlinders waarvan de mannetjes zeer opvallende antennes hebben.

Vroege spanner - Biston strataria (foto Remco Vos)

Voor de variatie werden we ook nog getrakteerd op 2 exemplaren van de Vroege blokspanner - Trichopteryx carpinata, een variabel beestje maar wel goed te onderscheiden van de andere voorjaarssoorten.

Vroege blokspanner – Trichopteryx carpinata (foto Violet Middelman)

We kregen ook nog bezoek van een Gewone spikkelspanner – Ectropis crepuscularia en 3 Nunvlinders - Orthosia gothica. Toch leuk voor de afwisseling. Alleen dragen de Nederlandse namen van deze soorten niet bij aan het ‘voorjaarsgevoel’ wat we met dit stukje willen opwekken. Dat doet de Lente-orvlinder - Achlya flavicornis wel! Dus mag deze daarom hieronder pronken op de foto.

Lente-orvlinder – Achlya flavicornis (foto Remco Vos)

Rond 22:30 uur was de temperatuur onder de 10 graden gezakt, het werd echt frisjes, zeker met de wind. Maar er moet natuurlijk altijd één vlinder als laatste komen. Vandaag was dat de Dennenuil - Panolis flammea, een prachtige nachtvlinder met een heerlijk kapsel!

Dennenuil - Panolis flammea (foto Violet Middelman)

Op smeer:

1.Dubbelstipvoorjaarsuil - Anorthoa munda 1x

2.Tweestreepvoorjaarsuil - Orthosia cerasi 2x

3.Kleine voorjaarsuil - Orthosia cruda 1x

4.Schorsloopkever - Dromius quadrimaculatus 1x

5.Bosbesuil - Conistra vaccinii 1x

Op licht:

1.Tweestreepvoorjaarsuil - Orthosia cerasi 10x

2.Kleine voorjaarsuil - Orthosia cruda 8x

3.Variabele voorjaarsuil - Orthosia incerta 7x

4.Voorjaarskortvleugelmot - Diurnea fagella 2x

5.Vroege blokspanner - Trichopteryx carpinata 2x

6.Voorjaarskortvleugelmot - Diurnea fagella 2x

7.Vroege spanner - Biston strataria 5x

8.Nunvlinder - Orthosia gothica 3x

9.Gewone spikkelspanner - Ectropis crepuscularia 1x

10.Lente-orvlinder - Achlya flavicornis 1x

11.Dennenuil - Panolis flammea 1x

Ter plaatse:

1.Voorjaarskortvleugelmot - Diurnea fagella 4x (1 paar copula)

2.Gewone spikkelspanner - Ectropis crepuscularia 2x

3.Platte Wielwebspin - Nuctenea umbratica 2x

4.Loopkever onbekend - Carabidae indet. 1x

5.Bonte borstelboktor - Pogonocherus hispidulus 1x

Nunvlinder – Orthosia gothica (foto Violet Middelman)

Het was een enerverende avond, en het smaakte zoals altijd naar meer!

Een mooie ‘bijvangst’ was een kleine boktor, Gewone borstelboktor - Pogonocherus hispidus.

Gewone borstelboktor - Pogonocherus hispidus (foto Remco Vos)