Nachtvlinderfruitschaal

10 juli 2021, door Violet Middelman & Remco Vos

Nachtvlinderen terwijl de Nachtzwaluwen over en langs je heen vliegen, wat blijft dat toch gaaf!

Omdat het toegangshek niet helemaal mee werkte kostte het me een gehavende duim (kwam met kracht klem te zitten), maar dat mocht de pret niet drukken. Wat zouden we deze keer weer aan nachtvlinders en ander moois gaan beleven?

Om kwart voor elf kwam de eerste nachtvlinder op het laken zitten, en drie kwartier later zaten er al zo’n 40 soorten. Dat beloofde een mooie avond te worden.

Een mooie soort was de Bosbesdwergspanner. Dit is een soort van de zandgronden in het binnenland, dat klopt dus wel. Sinds we met licht inventariseren (vanaf 2014) hebben we deze soort nog maar 9 x in Soest en Baarn gevonden, waarvan 3 stuks dit jaar. Bosbes en Rijsbes zijn de waardplanten van deze soort.

Bosbesdwergspanner - Pasiphila debiliata (foto Remco Vos)

Een andere mooie soort was de Bramenbladroller. Een zeer algemene vlinder met als waardplant, hoe kan het ook anders met zo’n naam, de Braam. Dit is tevens de waardplant voor o.a. de Braamvlinder (Thyatira batis), welke vanavond ook op ons laken kwam zitten. Prachtige vlinder om te zien ook, maar daar hebben we in ons vorige verslag al een foto van geplaatst.

Bramenbladroller - Notocelia uddmanniana (foto Remco Vos)

Nog een redelijk algemene soort die ons licht op kwam zoeken was de Bonte fruitbladroller. Uiteraard waren er nog veel meer soorten, maar voor het ‘vullen van de fruitschaal’ wilden we deze toch ook even laten zien.

Bonte fruitbladroller - Eudemis profundana (foto Remco Vos)

Nog een algemene, doch zeer mooie vlinder was de Donsvlinder. Om deze te kunnen zien hoef je niet persé ’s nachts op pad, ze zitten overdag vaak te pitten op of tussen de bladeren van bomen en struiken. Je zou dan kunnen denken dat je een wit veertje van een vogeltje ziet, maar niets is minder waar. In tegenstelling tot het witte uiterlijk van de vlinder zijn de rupsen veel bonter gekleurd. En ja, de rupsen hebben haren, maar niet elke rups met haren is een Eikenprocessierups. Over het algemeen zullen mensen geen hinder van de rupsen van de Donsvlinder ondervinden.

Kijk hoe lekker fluffy de pootjes van de vlinder zijn!

Donsvlinder - Euproctis similis (foto Remco Vos)

Een andere witte vlinder die op ons laken kwam zitten was de Satijnvlinder. Deze heeft geen fluffy pootjes, maar ze zijn wel heel mooi zwart-wit geringd. Voor 2019 hadden we deze soort nog niet eerder gezien in Eemland, dit jaar hebben we hem al 3 x gezien Soest.

Satijnvlinder – Leucoma salicis (foto Remco Vos)

Waar de namen Donsvlinder en Satijnvlinder heel mooi klinken, is de naam Grauwe borstel misschien wat minder aantrekkelijk. Echter, ook dit zijn prachtige nachtvlinders. Ook hier weer de lekker harige pootjes (ook de vrouwtjes hebben gewoon harige beentjes). De Grauwe borstel dankt zijn naam aan het uiterlijk van de rupsen: ze hebben een paar ‘borstels’ op hun rug, net zoals de Meriansborstel (Calliteara pudibunda), alleen dan wat grauwer van kleur. Het is een vrij zeldzame soort van de zandgronden in het binnenland en de duinen langs de kust.

In dit geval hadden we duidelijk een dame (met harige beentjes dus) op het laken, want ze liet ons achter met allemaal vers afgezette eitjes op ons laken. Voorzichtig hebben we de eitjes van het laken gehaald en bij de hei weg gezet.

Grauwe borstel - Dicallomera fascelina imago met eitjes & rups (foto Remco Vos)

Eén van onze favoriete soorten is toch wel de zwart-wit gekleurde Gestippelde houtvlinder. Bijzonder van deze soort is, afgezien van hun schoonheid, dat de rupsen 2 jaar overwinteren voordat ze tot vlinder verpoppen. Vrouwtjes komen zelden op licht, we hadden dan ook een mannetje op het laken deze nacht. De mannetjes zijn te herkennen aan de antennes waarvan de basis ‘geveerd’ is.

Gestippelde houtvlinder - Zeuzera pyrina (foto Remco Vos)

Een iets kleurigere vlinder die we deze nacht zagen was de Gele snuituil, ook weer een soort van de zandgronden in het binnenland en de duinen langs de kust. Deze zien we tot nog toe elk jaar in Eemland. We zien ze vooral als we lokken met licht en/of smeer, maar komen ze ook wel eens overdag tegen, rustend op of onder bladeren.

Gele snuituil – Paracolax tristalis (foto Remco Vos)

Na al deze schitterende macro-nachtvlinders willen we jullie toch ook nog een paar van de micro-nachtvlinders laten zien, want eerlijk is eerlijk, wie het kleine niet eert is het grote niet weert. En wat zijn ze mooi! Neem bijvoorbeeld de Lichte spitskopmot, een algemene soort, maar zo klein en mooi.

Lichte spitskopmot - Ypsolopha nemorella (foto Remco Vos)

En nog een soort die vooral in de duinen langs de kust en op de zandgronden in het binnenland voorkomt, de Stipjesbladroller. Tja, niet onaardig om te zien toch? En we zien ze echt niet elk jaar in Eemland.

Stipjesbladroller - Lozotaeniodes formosana (foto Remco Vos)

En als toetje nog een foto van een Rozenvedermot, een soort die er niet echt uit ziet als een vlinder als je niet beter weet. Een soort die voornamelijk aan de kust voorkomt, maar hij lijkt zich over het land uit te breiden. En uiteraard zijn dan de binnenlandse zandgronden een logische plek.

Rozenvedermot - Cnaemidophorus rhododactyla (foto Remco Vos)