De Biesbosch, IVN Eemland voorjaarsexcursie

20 mei 2017, door Violet Middelman

Vandaag stond de voorjaarsexcursie gepland, deze keer zouden we de Biesbosch bezoeken.

En de Biesbosch, dat kan natuurlijk niet zonder te varen.

Om 8:00 uur vertrokken we vanaf de Oude Kerk te Soest om een klein uurtje later te parkeren bij Fort Lunet in Raamsdonkveer. Het zonnetje scheen, en de sfeer zat er gelijk al goed in bij de 28 deelnemers. We waren allemaal benieuwd wat de dag zou gaan brengen!

Terwijl we bij Fort Lunet een bak koffie/thee nuttigden gaf gids Toon, geboren en opgegroeid in de Biesbosch,  een uitleg over het gebied dat we vandaag zouden gaan bezoeken.

Rond 9:30 uur stapten we in de 3 electrische sloepen die voor ons klaar lagen.

We hadden 3 vrijwillige schippers nodig, en vol enthousiasme staken Han, Pieter en Geert hun hand op. Via de Donge voeren we richting de Biesbosch, onder de rook van de Amercentrale door. 

Bootje op de Donge, langs de Amercentrale (foto Violet Middelman)

We volgden de Donge tot we bij de Bergse Maas kwamen, welke we moesten oversteken alvorens we de Biesbosch zouden bereiken. Het was gelukkig niet druk op de rivier, maar er kwam toch wel en groot schip aan. De vrolijke gesprekken aan boord van de 3de sloep kregen toch wel een iets gespannen toon toen het schip snel dichterbij kwam.

Varen over de Bergse Maas (Foto Violet Middelman)

Veilig behaalden we de overkant en voeren verder over een brede geul. Een stukje verderop sloegen we linksaf een kreek in. Aan de stam van een wilg kon je mooi zien hoe hoog het water staat bij vloed. Iets verderop kwamen we bij een plas-dras gebied. We konden nog de restanten zien van een vroegere boomgaard.

Oversteek Maas, wilg + oude boomgaard (Foto Violet Middelman/Remco Vos)

We voeren weer terug over de kreek om even later aan te leggen bij Sint Jansplaat. We stapten uit de bootjes en liepen het eilandje op. Prachtige velden met Fluitenkruid, zingende vogels en verder niets. Zalig! Op de bootjes waren er al genoeg foto’s gemaakt, maar nu konden de liefhebbers van de macro-fotografie ook aan de slag.

Biesboschwandeling via steiger, Remco close-up + close-out (Foto's Violet Middelman)

We zagen heel veel exemplaren van de Kleine parelmot.

Het zijn heel kleine vlindertjes, maar wel met een prachtig mooie tekening op hun vleugeltjes.

Ze zaten op boterbloem en ereprijs, dat zijn ook echt de bloempjes waarop je deze soort moet zoeken.

Kleine parelmot - Glyphipterix simpliciella 3x (Foto Violet Middelman / Remco Vos)

Op de dijk waar we liepen was verder nog veel meer dan insecten te zien. Er waren vogels aan het fourageren, er vlogen vogels over, er zongen vogels, het uitzicht op de omgeving was schitterend.

Naast planten, beestjes en mooie uitzichten kunnen mensen ook een mooi plaatje opleveren.

Silhouetten op de de dijk (Foto Violet Middelman)

We liepen verder over de dijk en kwamen bij de Sint jansbrug. Gids Toon vertelde vol passie over de verhalen uit de tijd van de 2e wereldoorlog. Bijzonder en om stil van te worden.

Hierna liepen we tussen de grienden terug naar de sloepen. De grienden die niet meer werden onderhouden bestonden uit grote bomen, maar er waren ook grienden die nog steeds elke één of twee jaar werden gesnoeid.

Gids Toon wees ons ook op een ‘beverglijbaan’, een plek waar de bevers van het land het water in gaan en andersom.

(Foto Violet Middelman / Remco Vos)

Tijdens de wandeling zagen we ook wat leuke beestjes waaronder de Roodkopvuurkever - Pyrochroa serraticornis. De Roodkopvuurkever is een opvallend rode kever, en van zijn broertje de Zwartkopvuurkever te onderscheiden door de kleur van de kop. De Gewone distelboktor - Agapanthia villosoviridescens, is één van de vele boktorren die Nederland rijk is. De larven van deze soort hoef je niet in je huis te vrezen, de larven leven namelijk in de stengels van voornamelijk distels. De larve van de Gewone distelboktor vreet zich een weg naar het midden van de stengel en vreet dan naar beneden toe. In de stengel verpot de larve, om uiteindelijk als imago, het volwassen stadium, weer tevoorschijn te komen.

De Donsvlinder - Euproctis similis is in Nederland een zeer algemene nachtvlinder, maar staat op de Rode Lijst wel als ‘gevoelig’. In het volwassen stadium, als vlinder dus, is het een voornamelijk witte vlinder, maar de rupsjes zijn zwart met wit en oranje. De naam Donsvlinder is gebaseerd op het uiterlijk van de vlinder: het is net een donsveertje..

Roodkopvuurkever - Pyrochroa serraticornis , Distelboktor - Agapanthia villosoviridescens, en Donsvlinder - Euproctis similis (Foto: Violet Middelman / Remco Vos)

Op het vele Fluitenkruid wat langs de paden weelderig stond te bloeien troffen we meerdere Landkaartjes aan. Het Landkaartje - Araschnia levana heeft verschillende verschijningsvormen. Wij hadden nu te maken met de voorjaarsvorm, waarbij de bovenkant van de vleugels oranje van kleur zijn met zwarte vlekken. De nakomelingen hiervan vormen de zomergeneratie, waarvan de bovenkant van de vleugels zwart zijn met aan de rand een dunne oranje band en over het midden van de vleugels een duidelijke, witte band. De onderkant van de vleugels laat zien hoe de vlinder aan zijn naam is gekomen, het is net een landkaart.

Landkaartje - Araschnia levana bovenkant + onderkant (Foto's Violet Middelman)

Corry vond op een boomstam een micro-nachtvlindertje, de Kleine zwartwitmot - Ethmia quadrillella. Ook zwart-wit kan mooi zijn!

Verre van zwart-wit was een libel die door iemand werd gevonden (Pieter?). Het was een jong mannetje Platbuik - Libellula depressa. Wat een schoonheid, daar valt toch iedereen voor?!   

zwartwitmot - Ethmia quadrillella & Platbuik - Libellula depressa (Foto's Remco Vos)

De dag vloog voorbij! We werden getrakteerd op een pittige regenbui, maar deze duurde gelukkig niet heel lang, en al snel waren we weer droog. Op de terugweg over het water kwamen we echter in een iets benarde situatie terecht: 2 van de 3 bootjes liepen vast op een zandbank. Dat was wel even spannend, wat als we niet meer los zouden komen?

Het bootje met schipper Han voer de juiste koers en had geen last van ondiep water en het bootje met schipper Pieter kon uiteindelijk zich achteruit varend losrukken en dieper water opzoeken. De  boot met schipper Geert zat iets vaster, om los te komen moest de rest van het gezelschap op een kluitje op de voorsteven gaan zitten om de schroef aan de achtersteven los te krijgen. En gelukkig, het lukte om los te komen en de weg te vervolgen.

Foto's Violet Middelman

Al met al was het een heerlijke en gezellige dag, die we met het grootste deel van de deelnemers afsloten op het terras van Smaakwater in Raamsdonkveer.

Foto Violet Middelman

Voor meer foto's zie:

Corry 

Bert en Margot

Remco en Violet (volgt)

Foto Violet Middelman