Weekje Stulp

17, 21 en 22 april 2018, door Violet Middelman

Met temperaturen ruim boven de 20 graden hebben we de afgelopen dagen volop kunnen genieten van de flora en fauna die weer los gaan. Natuurlijk gingen wij ook los en gingen op pad om te zien wat voor moois we zouden tegenkomen. Het was heerlijk, en wat hebben we een mooie soorten nachtvlinders gezien!

Afgelopen dinsdag was het overdag zo’n 17 graden, nog niet zomers, maar al wel heel lekker. ’s Avonds gingen we naar de Stulpheide bij de Lage Vuursche om nachtvlinders te lokken. Onderweg er naar toe hoorden we getik, hmmm… Er bleek een dikke bout in één van de banden te zitten. De band was nog hard, maar zou dat over een paar uur nog zo zijn? Remco deed een poging om de band te vervangen, maar op het zandpad had de krik niet genoeg houvast. Dus de ANWB gebeld en ze ‘het bos ingestuurd’. Het was een flinke wagen van de ANWB, eentje die normaal op de snelwegen rijdt. De bout werd verwijderd en in het gat werd een ‘plug’ geschoten. Dat zou voldoende moeten zijn. Wat een kanjers zijn de mensen van de ANWB toch!

ANWB ter plaatse (foto Remco Vos)

Intussen waren we in gesprek gekomen met iemand die lekker een rondje vogels op de Stulp had gedaan. Altijd leuk om iemand kennis te laten maken met nachtvlinders. En dan ook nog de ANWB die aanwezig was. Een bijzonder eind van een mooie wandeling, zou het daardoor zijn gekomen dat hij zijn verrekijker vergat? Gelukkig hadden we ons telefoonnummer aan hem gegeven dus hij belde of we zijn kijker ergens zagen. Ja hoor, daar lag ie, gewoon op de grond waar zijn fiets had gestaan.

Maar goed, we waren er voor de nachtvlinders, en daar kwamen er steeds meer van op ons laken zitten.

Om 21.30 uur arriveerde de eerste nachtvlinder, een Hazelaaruil.

Hazelaaruil - Colocasia coryli (foto Violet Middelman)

De dwergspanners waren goed vertegenwoordigd, naarmate de avond vorderde kwamen er steeds meer op het laken zitten. Ook de Voorjaarskortvleugelmotten kwamen lekker op het licht af. Een Dennenuil en 2 Herculesjes gaven wat kleur op het laken.

Herculesje - Selenia dentaria (foto Violet Middelman)

En om te benadrukken dat de lente echt is aangebroken kwam de Lente-orvlinder zich ook laten bewonderen. De Lente-orvlinder staat te boek als ‘kwetsbaar’ en heeft zijn vliegtijd in maart en april. De oranje antennen zijn kenmerkend voor deze soort. Ze komen zowel op smeer als op licht, en met een beetje mazzel kan je ze ook overdag zien vliegen.

Lente-orvlinder - Achlya flavicornis (foto Remco Vos)

Maar niet alleen in het donker zijn er mooie nachtvlinders te ontdekken op de Stulp, ook overdag valt er veel moois te zien! Dus beide zomerse weekeinddagen liepen we ’s middags over de hei, op zoek naar leuke beestjes. We hadden 3 doelsoorten: de Heideringelrups, de Nachtpauwoog en de Pluimzakdrager. Op zaterdag was het een graadje of 21 en lekker zonnig zonder al te veel wind. Prima weer om over de hei te struinen dus. We hadden het al verwacht, maar de Gewone heispanner vloog in grote getalen. Ze zijn makkelijk herkenbaar, ook al zijn ze variabel qua tekening en kleur. Ze vliegen onrustig over de hei, en als ze ergens gaan zitten blijven ze onrustig met hun vleugels klappen.

Gewone heispanner - Ematurga atomaria (foto Violet Middelman)

De zandloopkevers vlogen ons ook om de oren, zowel de Bastaardzandloopkever als de Groene zandloopkever. Het zijn allebei prachtige kevers die zich echter maar moeilijk op de foto laten zetten. Voordat je er eentje ziet zitten zijn ze alweer gevlogen, maar deze waren met andere dingen bezig..

Bastaardzandloopkever - Cicindela hybrida (foto Violet Middelman)

We sjouwden verder over de hei terwijl een paar Groene of Zwarte spechten lekker aan het roepen waren. Omdat we elkaar op de Stulp altijd uit het oog verliezen (groot gebied met veel reliëf) hadden we begin dit jaar portofoons gekocht. Op die manier konden we snel contact met elkaar hebben als we iets moois zagen. Superhandig natuurlijk, maar dan moet je ze wel mee nemen… En dat waren we dus vergeten. Op het moment dat ik een mannetje Nachtpauwoog zag zitten was Remco gelukkig vlakbij en kon ik hem met een simpel ‘Jaaaa!’ mijn kant op krijgen. Het zonlicht scheen prachtig op en door de prachtig gekleurde vlinder. De imago’s leven maar een paar dagen, ze hebben namelijk geen roltong om voedsel op te kunnen nemen. Voortplanting is waar alles om draait.

Nachtpauwoog - Saturnia pavonia (foto Violet Middelman)

Mooi, 1 doelsoort was gelukt, nu de Heideringelrupsen nog. Dat moest niet moeilijk zijn want rond deze tijd van het jaar zitten ze in het stadium van jonge rupsjes, en deze jonge rupsjes maken opvallende spinsels op de grond tussen de hei waar ze gezellig met elkaar leven. Als de rupsen groter zijn verlaten ze de nesten en gaan ze solitair leven.

Heideringelrups - Malacosoma castrensis (foto Remco Vos)

Doelsoort 2 ook geslaagd! We merkten dat we weer in het ritme van inventariseren moesten komen. Het lopen door de hei was vermoeiend en het warme weer opeens (2 weken geleden was het nog echt winter) was ook wel even wennen. Na 2 uur struinen en speuren vonden we het mooi geweest voor de dag, morgen weer verder, op zoek naar doelsoort 3, de Pluimzakdrager.

Dus togen we op zondag 22 april, de 44ste verjaardag van Remco, weer naar de Stulp. Wat zou dat een mooi verjaardagscadeautje zijn! Maar het was wel warm met 26 graden.

Die Pluimzakdragers hebben een zeer korte vliegtijd, vliegen maar een paar dagen per jaar en zijn dan ook nog eens heel kort actief op een dag. Absoluut geen algemene soort en moeilijk te vinden. Dus geweldig toen Remco zijn eigen verjaardagscadeautje vond!

Pluimzakdrager - Ptilocephala plumifera (foto Violet Middelman)

Remco vond ook nog 2 volgezogen teken, wat een gruwelijke vieze beesten zijn dat toch. Maar ja, aan het einde van 'de week van de teek’ was dit toch wel een opvallende waarneming! Deze teken hadden in ieder geval een goede week achter de rug. De teken die Remco en ik de afgelopen week uit ons eigen lijf hebben verwijderd waren echt nog ukjes, niet te vergelijken met deze forse, volle dames.

Teek (foto Remco Vos)

Gelukkig zag Remco ook nog mooiere beestjes, zoals een verse Kleine vuurvlinder en een verse Zuringspanner. Die kleuren, geweldig! Knal oranje met knal roze, het vloekt enorm, maar is zo mooi!

Zuringspanner - Lythria cruentaria (foto Remco Vos)

We liepen verder en zagen steeds meer nesten van de Heideringelrups. Ook zagen we allemaal ‘holletjes’, en daar gaat mijn hart dan weer sneller van kloppen: Veldkrekels! Super schuwe beesten, maar zo leuk! Het zijn best forse holletjes in het zand, vaak zitten ze bij hun ‘voordeur’ lekker te zonnen. Maar o wee als je te dicht bij komt, dan schieten ze als een duveltje in een doosje hun holletje weer in.

Veldkrekel - Gryllus campestris (foto Violet Middelman)

We hebben deze week op 3 dagen mooie inventarisaties op de Stulpheide kunnen doen, dat is alvast binnen! En met 17 bewoonde spinselnesten van de Heideringelrups zijn we best tevreden!

Heideringelrups - Malacosoma castrensis (foto Violet Middelman)