Monnikenbos – Typische soorten van de hei

28 juli 2013, door Violet Middelman en Jelly Lamsma

Een iets koelere zomerdag dan de afgelopen dagen, goed weer om naar vlinders en ander moois te speuren. We zagen veel soorten die echt bij de hei horen.

Na de onweersbuien van gisteren heeft de hittegolf het land even verlaten en is het opeens een stuk aangenamer om naar vlinders te speuren. We begonnen de dag, samen met het team van de Fotowerkgroep van IVN Eemland, bij het heideveldje in het Monnikenbos, alwaar we op zoek gingen naar Heideblauwtjes en andere vlinders.

Gamma-uilen en Gewone heispanners vlogen al druk rond boven en door de Struikheide, maar er was nog geen blauwtje te zien. Wel werden we getrakteerd op prachtig bloeiend Klein warkruid, ook wel Duivelsnaaigaren genoemd. Dit mooie plantje parasiteert op jonge Struikheide.

Klein warkruid - Cuscuta epithymum (foto Violet Middelman)

Twee weken geleden zagen we nog overal de rupsjes van de Heidepistoolkokermot, nu vliegen de imago’s (vlindertjes) volop bij de hei. De rupsjes zijn goed op de foto te zetten, maar de imago’s zijn erg klein, hebben een prachtige schutkleur en zijn vliegensvlug.

Heidepistoolmot - Aristotelia ericinella (foto Remco Vos)

Het Heideblauwtje is een mooi klein blauw vlindertje, maar de exemplaren die we vandaag zagen waren over het algemeen wel heel klein. Dat komt omdat ze als rupsje waarschijnlijk niet genoeg te eten hebben gehad om goed te groeien. Als de rups klein blijft, zal het imago ook niet groot zijn.

Heideblauwtje - Plebejus argus ( foto Remco Vos)

De Heivlinder, een dagvlindersoort waar we een dag eerder tevergeefs  naar hadden gezocht op De Stompert, werd vandaag we gezien. Deze vlinder heeft een geweldige schutkleur; als ie op de grond zit zie je hem bijna niet.

Heivlinder - Hipparchia semele (foto Remco Vos)

Maar als je de Heivlinder dan eindelijk ziet zitten, kost het niet veel moeite om zijn/haar schoonheid te zien.

Heivlinder - Hipparchia semele (foto Adri Visch)

Ook al zijn we een werkgroep voor vlinders, andere schone zaken laten we niet zomaar aan onze neus voorbij gaan. Zo werd er een Heidesabelsprinkhaan ontdekt, waarna er meer werden gezien. De vrouwtjes hebben een prachtige legboor, de “sabel”.

Heidesabelsprinkhaan - Metrioptera brachyptera (foto Violet Middelman)

De afgelopen weken hadden we veel rupsjes van het Roodbont heide-uiltje gezien, maar vandaag hadden we het genoegen om de imago’s te kunnen bewonderen. Het zijn zeer onrustige vlindertjes, maar vandaag waren ze blijkbaar zo hard aan nectar toe dat ze rustig aan een bloemetje bleven lurken. De rupsjes zijn groen met lichte vlekken, pas als je het vlindertje zelf ziet snap je waar de naam vandaan komt.

.

Roodbont heide-uiltje - Anarta myrtilli (foto Violet Middelman)

In het kleine plasje in dit gebied dat vooral door honden wordt gebruikt, doen toch nog 5 soorten juffers en libellen pogingen zich te vestigen. Eén hele grote, waarvan het onzeker was het of het een Grote keizerlibel (Anax imperator) of een Blauwe glazenmaker(Aeshna cyanea) was, trok onze aandacht. Na vele pogingen heeft Dick hem op de plaat gekregen.

Het was de Blauwe glazenmaker, omdat het borststuk gestreept is in tegenstelling tot de Grote keizerlibel, waarvan het borststuk geheel groen is. Ook vliegt hij meestal laag in een slome vlucht. Lekker voor katten bij tuinvijvers.

Blauwe glazenmaker - Aeshna cyanea (foto Dick Nagelhout)

Begin dit jaar hadden we al geconstateerd dat er op vrijwel alle heidegebieden in Eemland het Heidehaantje aanwezig was. Dit is een plaag-soort die de hei aantast; de larven zuigen sappen uit de plant met als gevolg geen paarse hei in augustus. Er is echter een soort die hier wel bij vaart: het zeldzame Hiërogliefenlieveheersbeestje. Dit kevertje eet de larven van het Heidehaantje.

Hiërogliefenlieveheersbeestje - Coccinella hieroglyphica (foto Violet Middelman)

Tijdens een korte pauze bleef Remco doorspeuren. Hij zag een leuke en mooie kever; de Gedeukte gouden tor. We gingen kijken of we de kever terug konden vinden, want een mooi foto-object. De kever werd terug gevonden en op de kiek gezet. Vlak voor vertrek riep Monique dat ze een blauwtje zag, maar ze wist niet welke. Het bleek een Eikenpage te zijn, die zich helaas niet lang liet bewonderen. Er werd 1 foto gemaakt en toen vloog de vlinder weg.

Eikenpage - Favonius quercus (foto Dick Nagelhout)

Zie voor meer foto’s:

Fotowerkgroep IVN Eemland

Monique van Buuren

Remco Vos en Violet Middelman

Landkaartje (foto Rosalie Kummel)