Vlinders Eemland
De Stompert, harige rupsen
12 april 2014, door Violet Middelman
Tijdens de vlinderinventarisatie op De Stompert werden we getrakteerd op heel veel harige rupsen van de Hageheld. Ook vlogen de vlinders van de Gewone heispanner ons om de oren. Gelukkig was er een klein beetje afwisseling en konden we zelfs afsluiten met een zeldzame soort.
Aan het begin van de middag brachten we met de Vlinderwerkgroep IVN Eemland een bezoekje aan De Stompert te Soest. Het weer was niet slecht, al liet de zon zich maar weinig zien. Speurend naar rupsen en vlinders zagen we een klein zwart uitsteekseltje hangen aan een takje van de Struikhei. Typisch het kokertje (met daarin het rupsje) van een Gestreepte heidekokermot. Je moet het maar weten.
Gestreepte heidekokermot - Coleophora pyrrhulipennella (foto: Violet Middelman)
Op enkele dagvlinders na, voornamelijk Citroenvlinders, vloog er niet veel rond. Het was simpelweg niet zonnig genoeg. We vonden wel veel harige rupsen van de Hageheld. Op strategische plekken probeerden ze zoveel mogelijk zon te vangen, zonder al te veel op te vallen.
Hageheld - Lasiocampa quercus (foto: Remco Vos)
Het was eigenlijk bijna saai dat we alleen maar rupsen van de Hageheld tegen kwamen. Nou ja, die rupsen werden afgewisseld met een net zo’n saaie hoeveelheid vlinders van de Gewone heispanner. Het zijn prachtige rupsen en vlindertjes, maar er was gewoon vrijwel geen afwisseling naast beide soorten.
Gewone heispanner - Ematurga atomaria (foto: Remco Vos)
Maar struinend door de heide zie je soms ineens iets anders opvliegen, meestal iets kleins. We proberen dan om het vlindertje te volgen om te zien waar het in de beplanting een rustplek zoekt. Indien nodig proberen we het beestje te vangen (om na determinatie/goede foto weer los te laten).
Vlindertje gevangen, boeken erbij (foto: Violet Middelman)
Tijdens deze inventarisatie kwamen we 3 verschillende microvlinders tegen, de Heidepalpmot, de Purperrode haakbladroller en een Bruinbandbladroller.
Op de bovenstaande foto werd er driftig gezocht naar de naam van onderstaand afgebeeld vlindertje.
Purperrode haakbladroller - Ancylis unculana (foto: Remco Vos)
Soms schrok je even als er een zonnende Zandhagedis zich snel uit de voeten maakte. Niet dat ze eng zijn, maar het is een natuurlijke reflex. Net zo natuurlijk als eten en gegeten worden, en ook dat komen we vaak tegen in de natuur. Dit keer vonden we de cocon van een sluipwesp met daarboven het leeggezogen huidje van de rups van een Hageheld. Sneu voor de rups, maar fijn voor de sluipwesp.
Sluipwesp met daarboven een leeggezogen huidje van een Hageheld (foto: Violet Middelman)
Om goed te kunnen inventariseren is het o.a. belangrijk dat je ook buiten de paden kan speuren. In de meeste gebieden is dat echter niet zomaar toegestaan. Daarom vragen wij altijd een vergunning bij de beheerder van het betreffende gebied. We hebben daarmee meer kans om zoveel mogelijk vlinders en andere insecten te zien, die vanaf het pad voor onze ogen verborgen zouden blijven. Het enige nadeel hiervan is dat de kans op teken ook een stuk groter is. En we verstoren soms een Zandhagedis die lekker lag te zonnen…
Remco en Joke aan het speuren in de Struikhei (foto: Violet Middelman)
Na een paar uur speuren waren we er eigenlijk wel klaar mee, maar toen we langs nog een klein heideveldje kwamen wilden we er toch nog even snel kijken. Er zat een harige rups in de Struikhei. Nee, niet nog een Hageheld toch… Nee, niets was minder waar, deze rups was een rondedansje waard! Het was de rups van een Grauwe borstel, een zeldzame soort. In totaal vonden we 3 van deze rupsen. We weten al een aantal jaar dat deze soort een populatie op De Stompert heeft, maar het is altijd fijn om dat elk jaar weer bevestigd te krijgen. De dag werd hiermee succesvol afgesloten.
Grauwe borstel - Dicallomera fascelina (foto: Violet Middelman)
Zie voor meer foto’s:
Zandhagedis - Lacerta agilis (foto: Remco Vos)