Een joekel van een rups in het Monnikenbos

3 augustus 2014, door Violet Middelman

De Fotowerkgroep en de Vlinderwerkgroep van IVN Eemland togen gezamenlijk naar het Monnikenbos om vlinders te zoeken en te fotograferen. Termen als ‘diafragma, sluitertijd en belichting’ werden afgewisseld met ‘afgevlogen en wortelvlek’. Twee verschillende werelden die desondanks goed samen gaan. Naast veel vlinders en andere insecten zagen we een zeer forse rups, die zich gewillig op de foto liet zetten.

Met al die fotografen erbij zal het zo’n beetje de meest gefotografeerde rups van Eemland zijn. En terecht, zo’n kanjer kom je niet elke dag tegen. Op z’n achterwerk had de rups een uitsteekseltje zitten, een ‘pijlstaart’. Het was de rups van het Groot avondrood, een mooie nachtvlinder. De rups wordt ook wel Olifantsrups genoemd. Dat zal vast iets met de grootte te maken hebben, ze kunnen wel 8 cm lang worden en zijn zo dik als een duim.

Groot avondrood - Deilephila elpenor  (foto Dick Nagelhout)

Bij het heidegebiedje was het vrij rustig wat betreft vlinders. We zagen een paar nachtvlinders zoals de Gamma-uil en de Lieveling, maar dagvlinders zagen we amper. Er waren een aantal Heivlinders en het Bruin zandoogje vloog massaal, maar blauwtjes zagen we niet, terwijl we die er wel hadden verwacht. Ook speurden we naar de Eikenpage, maar helaas tevergeefs. 

Bruin zandoogje - Maniola jurtina (foto Adri Visch)

Een enkele Kleine vuurvlinder, een paar witjes, Bont zandoogje en Landkaartje zorgden af en toe voor wat afwisseling. En niet te vergeten de Hooibeestjes, een vrij kleine dagvlinder. Op de foto lijkt deze aardig op het Bruin zandoogje, maar als je de vlinder in het echt ziet is het Hooibeestje een stuk kleiner.

Hooibeestje - Coenonympha pamphilus (foto Dick Nagelhout)

Eén van de dagactieve nachtvlinders is de Gamma-uil. Het is een zeer drukke, onrustige (trek)vlinder die vanuit het Middellandse zeegebied helemaal naar Nederland komt vliegen! Deze vlinder is goed herkenbaar aan de zilverkleurige y-vormige vlek op de vleugels. Er zijn een paar gelijkende soorten, maar die zijn hier veel minder algemeen dan de Gamma-uil.

Gamma-uil - Autographa gamma (foto Violet Middelman)

Ook tijdens deze inventarisatie bleef het niet beperkt tot de vlinders. Er is gewoon zoveel moois te zien als je goed kijkt! Kevers, wantsen, sprinkhanen en voor de liefhebbers prachtige dames van de Wespenspin. Regelmatig hoor je een ritselend geluid tussen de hei, wat meestal betekent dat er een hagedis naar zijn veilige holletje rent. En met een beetje mazzel zie je een Zandhagedis, die lekker lui in het zonnetje ligt en zich niet laat verstoren zolang je niet te dichtbij komt.

Zandhagedis - Lacerta agilis (foto Violet Middelman)

De meeste sprinkhanen springen voor je voeten weg om iets verderop weer neer te komen. Maar er zijn ook sprinkhanen die een stuk kunnen vliegen. De Sikkelsprinkhaan is één van die soorten: met zilverachtig lijkende vleugels vliegt ie weg. En als hij weer lekker rustig zit zie je alleen maar groen.

Een sprinkhaan die echt goed kan vliegen (voor een sprinkhaan) is de Grote groene sabelsprinkhaan. De naam zegt alles: het is een grote en groene sprinkhaan. De vrouwtjes hebben bij hun achterlijf een ‘sabel’, de legboor waarmee ze hun eitjes afzetten.

Grote groene sabelsprinkhaan - Tettigonia viridissima (foto Adri Visch)

Zie voor meer foto’s:

Fotowerkgroep IVN Eemland

Violet Middelman & Remco Vos